فیلدباس (Fieldbus) چیست؟

زیمنس

آیا هنوز از سیم‌کشی‌های سنتی برای اتصال سنسور و عملگر در کارخانه استفاده می‌کنید؟ شاید وقتش رسیده به دنیای فیلدباس (Fieldbus) وارد شوید؛ فناوری‌ای که نه‌تنها هزینه‌ها را کاهش می‌دهد، بلکه کنترل دقیق‌تری بر فرآیندها به شما می‌دهد.

فیلدباس چیست؟ (Fieldbus Definition)

فیلدباس یک سیستم ارتباط دیجیتال صنعتی است که برای اتصال تجهیزات میدانی مانند سنسورها، عملگرها (Actuators)، شیرهای کنترلی و PLCها به‌کار می‌رود. برخلاف سیم‌کشی‌های نقطه به نقطه‌ی سنتی، در Fieldbus چندین دستگاه می‌توانند به‌صورت هم‌زمان از طریق یک کابل مشترک با یکدیگر ارتباط دوطرفه داشته باشند.

این سیستم به‌طور گسترده‌ای در اتوماسیون صنعتی، صنایع نفت و گاز، خودروسازی، غذا و دارو و هرجایی که نیاز به دقت و کارایی بالا در کنترل فرآیندها باشد، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مزایای استفاده از Fieldbus در صنعت

فناوری فیلدباس مزایای متعددی دارد که آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای پروژه‌های اتوماسیون تبدیل می‌کند:

کاهش چشم‌گیر در حجم سیم‌کشی و هزینه نصب
ارتباط سریع و دوطرفه بین تجهیزات و کنترلرها
امکان تشخیص و رفع خطا از راه دور
پایداری بالا در محیط‌های صنعتی سخت
پشتیبانی از قابلیت گسترش آسان شبکه

انواع پروتکل‌های Fieldbus و کاربردهای آن‌ها

در دنیای ارتباطات صنعتی، فیلدباس به اشکال مختلف و با پروتکل‌های متنوعی پیاده‌سازی می‌شود. معروف‌ترین انواع آن عبارت‌اند از:

نام پروتکل	ویژگی‌ها	کاربرد رایج
Profibus	سریع، پایدار، مناسب خطوط تولید	PLCهای زیمنس
Foundation Fieldbus	استاندارد برای فرآیندهای پیچیده	نفت، گاز، پتروشیمی
Modbus	ساده، مبتنی بر RS-485 یا TCP/IP	کنترل‌های عمومی
DeviceNet	مبتنی بر CAN، مقاوم در برابر نویز	ماشین‌سازی و رباتیک
EtherCAT	پرسرعت، مبتنی بر Ethernet	خطوط دقیق صنعتی

فیلدباس چه تفاوتی با اترنت صنعتی دارد؟

در نگاه اول ممکن است تصور شود اترنت صنعتی جایگزین کامل Fieldbus است، اما واقعیت این است که هرکدام مزایا و کاربردهای مخصوص خود را دارند.

ویژگی	Fieldbus	Ethernet صنعتی
نوع انتقال	دیجیتال (غیر IP)	بر بستر TCP/IP
سرعت انتقال	کمتر از اترنت	بسیار بالا
هزینه پیاده‌سازی	پایین‌تر	نسبتاً بالاتر
پیچیدگی نصب	ساده‌تر	نیازمند تخصص بیشتر

کاربردهای فیلدباس در اتوماسیون صنعتی

فناوری Fieldbus در صنایع مختلف کاربرد دارد، از جمله:

پالایشگاه‌ها: انتقال داده‌های دقیق دما، فشار و سطح
کارخانه‌های تولیدی: هماهنگی بین ماشین‌آلات و سنسورها
صنایع غذایی: کنترل فرآیندهای حساس به‌صورت لحظه‌ای
صنایع خودرو: پیاده‌سازی سیستم‌های هوشمند و ایمن در تولید

جمع‌بندی: چرا Fieldbus هنوز محبوب است؟

با وجود رشد فناوری‌هایی مانند اترنت صنعتی و IoT، فیلدباس همچنان یک انتخاب قابل‌اعتماد برای بسیاری از صنایع محسوب می‌شود. دلایل این محبوبیت شامل سادگی در اجرا، هزینه پایین، پایداری و پشتیبانی گسترده توسط تولیدکنندگان تجهیزات صنعتی است.

اگر به دنبال یک سیستم ارتباطی هوشمند، مقرون‌به‌صرفه و قابل‌اطمینان هستید، وقت آن رسیده که فیلدباس را در پروژه‌های صنعتی خود جدی بگیرید.